Wat is Zelfcompassie? En wat is het niet?
Na mindfulness komt de laatste jaren heartfulness op, oftewel zelfcompassie. Maar wat is zelfcompassie eigenlijk precies? Wat zijn de voordelen van zelfcompassie? En zijn er ook nadelen?
Zelfcompassie is het opmerken en ‘aan je hart halen’ van pijn die onvermijdelijk verbonden is met het menselijke bestaan. Het bestaat uit drie pijlers:
- Mindfulness: de pijn opmerken
- Gedeelde menselijkheid: deze pijn is menselijk, ik ben niet de enige (Engels: common humanity)
- Vriendelijkheid naar jezelf (Engels: self-kindness)
Deze drie pijlers zijn ontwikkeld door Kristin Neff, universitair onderzoekster, schrijfster van het boek Zelfcompassie en ontwikkelaar van de Mindful Zelfcompassietraining (MSC).
Er is een mooie infographic gemaakt waarin de drie pijlers heel goed worden uitgelegd:
Trainingsmogelijkheden Mindful Zelfcompassie
Zelfcompassie komt er eigenlijk op neer dat je net zo naar jezelf kijkt als naar je kinderen. De liefdevolle blik die je als ouder hebt, zou je ook wel wat meer op jezelf mogen richten. Als goede ouder verwen je je kinderen niet te veel en keur je ook niet alles goed wat ze doen, maar accepteer je wel hun tekortkomingen. Maar je vindt ook weer niet alles geweldig wat je kind doet, want daar wordt het niet beter van.
Kortom: als je kinderen te dik worden dan scheld je ze niet uit voor dikzak, maar koop je geen ijsjes of patat meer. Want juist omdat je van ze houdt, zorg je goed voor ze en zie je erop toe dat ze gezond blijven. Dat doet iemand met voldoende zelfcompassie ook. Die vergeeft zichzelf de imperfectie en zorgt goed voor zichzelf.
Compassie of mededogen is het vermogen om ons betrokken te voelen bij emotionele pijn, zowel die van onszelf als die van anderen. Het gaat samen met de wens deze (emotionele) pijn te verlichten en de bereidheid daarin verantwoordelijkheid te nemen. Dit is iets anders dan medelijden, dat vooral gepaard gaat met angst en sentimentaliteit.
Compassie vraagt om zachtmoedigheid en ruimhartigheid, zowel naar jezelf als naar anderen toe. De beoefening van zelfcompassie is geenszins egocentrisch. Als we een betere relatie opbouwen met onszelf, neemt ook de empathie en openheid naar anderen toe.
Compassie is in aanleg bij iedereen aanwezig, maar vaak wordt dit vermogen om allerlei redenen gedeeltelijk of niet aangesproken; hierdoor komt het niet echt tot bloei. Gelukkig kan het door beoefening wel ontwikkeld en verdiept worden en daar richten we ons op tijdens de Mindfulness en Zelfcompassietraining.
Zelfcompassie is krachtig!
Zoals gezegd vraagt zelfcompassie niet alleen om zachtheid, maar ook om moed. Het vraagt om zachtmoedigheid. Voorbeelden van compassie zijn Nelson Mandela, Martin Luther King en Mahatma Gandhi, die alle drie geweldloos maar ook heel krachtig voor zichzelf en een groep opkwamen.
We spreken dan ook wel van krachtige zelfcompassie. Soms is het niet de hand op ons hart, maar een vuist op ons hart. Soms is het niet alleen JA, maar juist een krachtig NEE. Maar altijd in verbinding met ons hart.
Uit onderzoek komen onder andere de volgende voordelen van zelfcompassie naar voren:
- emotioneel welzijn;
- het kunnen omgaan met de uitdagingen die je in je leven tegenkomt;
- minder zorgelijkheid en depressie;
- gezonde gewoontes, zoals gezond eten en bewegen;
- bevredigende relaties met anderen.
Zelfcompassie is een innerlijke kracht die je in staat stelt om een compleet mens te zijn. Het helpt bij het herkennen en erkennen van onze tekortkomingen en om ervan te leren en om veranderingen in ons gedrag en in ons leven te brengen met vriendelijkheid en respect voor onszelf.
Wetenschappelijk onderzoek naar zelfcompassie
Er is veel onderzoek gedaan naar het effect van zelfcompassie. Op self-compassion.org vind je een uitgebreid overzicht.
Heeft zelfcompassie ook nadelen?
- Word je door zelfcompassie geen couch potatoe die de hele dag zappend op de bank hangt?
- Word je er geen softie van?
- Hebben we zelfkritiek niet keihard nodig als motivator om vooruit te komen in ons leven?
Dr. Kristin Neff, die veel wetenschappelijk onderzoek heeft gedaan naar zelfcompassie, neemt een aantal van dit soort aannames door in deze video.
Lees ook deze artikelen over de voordelen van zelfcompassie:
Zelfcompassie is beter dan zelfvertrouwen en narcisme
Ook de wetenschap vindt dat we meer Zelfcompassie nodig hebben – lees hier waarom!
Compassiemoeheid: Hoe voorkom je dat empathie en compassie je volledig uitputten?
Agenda Zelfcompassietraining
No Events