Einstein: de basisvraag voor de mensheid
(Deze blog heb ik geschreven net voor de verkiezingen, de oorspronkelijke titel was ‘Einstein in verkiezingstijd: de basisvraag’. Hij is echter veel breder toe te passen, dus ik heb de titel aangepast.)
Morgen gaan we stemmen (toch?)
Maar waar ga je op stemmen? En vooral, waarom?
Rob Wijnberg stelde vast dat er veel geblaat is, maar weinig wol. En inderdaad, het gaat over een zeteltje meer of minder. Het gaat over dingen waar we het eigenlijk wel over eens zijn: we willen dat iedereen respectvol wordt behandeld en er moet een fatsoenlijk beleid zijn voor zorg, ouderen, onderwijs en jongeren.
Waar vind je te midden van die algemeenheden een stem die jou echt aanspreekt? Waarop baseer je jouw keuze?
Ik heb de wijsheid zeker niet in pacht, maar er kwamen zo wat teksten en andere inspiratie binnen. En vooral Einstein liet me niet los. Dus bij deze deel ik deze gedachten met jou. Je reactie is als altijd heel welkom.
Enjoy!
“De belangrijkste vraag waar de mensheid voor staat is
of het universum een vriendelijke plek is.”– Einstein
Deze vraag werd aan mij gepresenteerd in een prachtige talk van Tara Brach, die je hieronder kunt bekijken. Toen ik hem naar de compassie oefengroep doorstuurde bleek dat hij echter niet zo makkelijk was. We hebben er een oefensessie aan besteed, waardoor het verhaal een stuk helderder werd.
Hieronder vat ik een deel van de talk samen; misschien een fijne inleiding voor je.
Ik denk dat deze fundamentele vraag van Einstein heel actueel is. Het is een hoogstpersoonlijke vraag, die ieder voor zichzelf kan beantwoorden.
Het is ook een zeer bepalende vraag. Of je hem nou bewust of onbewust hebt beantwoord, hij bepaalt door welke bril je naar de wereld en naar je leven kijkt en hoe je je leven inricht.
Mocht je moeite hebben met het woord vriendelijk, dan kun je de vraag misschien als volgt parafraseren:
Is er op deze wereld, te midden van vergetelheid, geweld en lijden, onderliggend een kwaliteit aanwezig van intrinsieke, basale goedheid (welwillendheid, liefde, verbondenheid)?
We zien de wereld niet zoals ze is,
We zien de wereld zoals wij zijn.
Tara Brach voegt eraan toe dat hoe we de wereld zien eigenlijk een reflectie is van hoe we onszelf zien. Zij vraagt:
- Heeft het leven een fundament van goedheid in zich?
- Is er liefdevolle vriendelijkheid, fundamentele goedheid, een fundamentele liefde in jou aanwezig?
- Heb jij het gevoel dat er in jou een basis aanwezig is van goedheid?
Deze vragen gaan hand in hand met een gevoel van vertrouwen.
Einstein redeneerde als volgt:
We kunnen de vraag of de wereld een vriendelijke plek is op twee manieren beantwoorden, met Ja of met Nee. Het antwoord bepaalt waar we onze tijd, geld en energie in willen steken.
NEE: de wereld is een onvriendelijke plek
Als we besluiten dat de wereld een onvriendelijke plek is (en er geen basale goedheid in ons is), dan zullen we al onze energie, technologie en wetenschappelijke ontdekkingen richten op verdediging. We bouwen dikke muren om de onvriendelijkheid buiten te houden en bewapenen ons om alles wat onvriendelijk is, te vernietigen.
JA: de wereld is een vriendelijke plek
Als we besluiten dat de wereld een vriendelijke plek is (en er een basale goedheid in ons is), dan zullen we al onze energie, technologie en wetenschappelijke ontdekkingen richten op het begrijpen van het universum. Ons gevoel van veiligheid ontstaat door het creëren van begrip voor hoe dingen gaan en ontstaan.
Wat is fundamentele goedheid?
Chögyam Trungpa, een Tibetaans-boeddhistische leraar, heeft dit begrip helder beschreven in zijn boek “Shambhala”.
We zijn geen heilige boontjes en dat worden we natuurlijk ook niet, Dat is niet waar Tara Brach op doelde. Natuurlijk is er gedoe; er is onwetendheid, verdriet, angst, boosheid en we zien destructieve uitgingen hiervan. Het gaat over een meer basale laag die hieronder ligt. Stef Bos zong over De Onderstroom en dat vind ik een mooi beeld. Als je even stilstaat of -zit, kun je soms wat meer in contact hiermee komen.
Het is de onderstroom die alles bepaalt. Een basale drive om te willen leven.
Het leven wil gewoon leven!
Het is zo goed te zien in de lente, als de bomen weer uitbotten en de vogels hun nestjes gaan bouwen. Maar ook in peuters die de wereld ontdekken. Deze enorme levenskracht is wat we met zijn alleen gemeen hebben.
Ondanks alles willen we allemaal ‘gewoon’ leven. En dan bedoel ik niet overleven, maar echt leven. De wereld in, de bloemen ruiken, de zon op je huid voelen. Spelen, dansen, kussen, vrijen. Leven.
En dat, de energie die je daarbij voelt, is wat wordt bedoeld met fundamentele goedheid. Daar is geen egokramp, geen afgunst, geen angst, geen gedoe; alleen levenslust.
“Kijk eens naar een boom, een bloem, een plant.
Laat je bewustzijn erop rusten.
Wat zijn ze stil,
wat zijn ze diep geworteld in ZIJN.Laat de natuur je leren wat innerlijke stilte is.”
– Eckhart Tolle
Dus welke bril zet jij op als je vanavond aan de eettafel aanschuift, als je morgen de deur uitstapt, als je in het stemhokje staat, als je de volgende stap in je carrière kiest of als je schoonmoeder weer belt?
