Zachtmoedigheid: de kracht van compassie
Compassie en zelfcompassie zijn allesbehalve week en zwak. Integendeel: het vereist veel kracht en moed om het leven onvoorwaardelijk te leven, met alles erop en eraan. Om onze angst te voelen, maar toch voor de goede zaak te gaan staan, ingegeven door ons kloppende hart, dat lijden wil verlichten en rechtvaardigheid wil bevorderen. Daarom is zachtmoedigheid de kracht van compassie.
Voorbeelden van zachtmoedige, krachtige compassie zijn Martin Luther King, Mahatma Gandhi en Nelson Mandela. Deze mannen waren onverschrokken en krachtig in hun missie om het lijden van mensen te verminderen of weg te nemen. Maar ze waren ook zacht; ze waren volhardend, maar niet agressief. Ze gebruikten geen geweld om hun doelen te forceren, maar ze brachten veel teweeg!
Krachtige compassie
Compassie kan verschillende gedaantes aannemen:
- Zachte compassie, waarbij we iemands hand vasthouden, troostende woorden gebruiken en onze situatie leren accepteren. Als iemand stervende is, of in de rouw over onvermijdelijk verlies, blijkt de zachtheid van compassie verlichting te brengen.
- Krachtige compassie, waarbij ons hart niet alleen meebeweegt, maar flink in onze borst tekeer gaat en ons energie geeft om in actie te komen. De kracht van compassie geeft ons een boost om op te komen voor onszelf of voor anderen. De zachtheid is hierbij nog steeds aanwezig; we kunnen boos worden, maar het ontaard niet in agressie. Ons hart helpt ons de ander als mens te blijven zien, ondanks onze meningsverschillen.
Dit laatste – het in verbinding blijven, is sterk gelinkt met Greenzone Communicatie.
Gandhi toonde de kracht van compassie met zijn zachtmoedige strijd voor rechtvaardigheid
Mahatma Gandhi (1869-1948) was een van de grondleggers van de moderne staat India en voorstander van actieve geweldloosheid als middel voor revolutie. Gandhi spande zich ook in voor verzoening tussen hindoes en moslims in India en voor een zelfstandig India (onafhankelijk van de Britse kolonisator). Zijn methoden waren geweldloos verzet en burgerlijke ongehoorzaamheid. Zelf noemde hij zijn strijd satyagraha. Dit betekent: ‘vasthouden aan God en de waarheid en strijd tegen de haat’.
Wist je dat ‘mahatma’ een eretitel is? Het betekent ‘grote ziel’.
Vaak moeten mensen ‘rijpen’ voordat ze kunnen gaan leven vanuit deze grote ziel. Gandhi stal als jongere geld voor sigaretten en at stiekem vlees (zijn familie was overtuigd vegetariër). Later bleek hij echter een zeer zuiver kompas te hebben ontwikkeld. Ik zou graag willen weten wat maakte dat hij deze ontwikkeling heeft doorgemaakt. Tegelijk is dit een algemeen gegeven. In de eerste fase van ons leven zijn we bezig met onszelf worden en onze eigen plek in de wereld vinden. Er is vaak een min of meer standaard pad voor ons uitgestippeld, van kruipen en zitten, via zindelijk worden, ons veterstrik- en zwemdiploma naar de middelbare school. Van daaruit door naar (een studie,) onze eerste baan, ons eerste ‘grote-mensenhuis’, relatie …
In het boekje ‘Nog vele jaren’ verdeelt Hans Korteweg ons leven in zevenmijlsstappen van zeven jaar, en nog globaler in 3 periodes van 28 (4×7) jaar. Als je 84 jaar zou worden, dan klopt dat precies.
- Na 28 jaar in ons leven zijn we écht zelf verantwoordelijk; tot die tijd zijn wij zelf ‘iemand’ aan het worden
- Van 28 tot 56 jaar zijn we in de bloei van ons leven; we maken carrière en/of krijgen kinderen en we verbinden ons steeds meer met de wereld om ons heen.
- Vanaf ons 56e jaar zijn we vooral terug aan het geven, zetten we onze senioriteit in in ons werk en leven om anderen te helpen en worden we wijzer.
Martin Luther King toonde de kracht van compassie met zijn volharding in de geweldloze strijd voor mensenrechten
Martin Luther King (1929 – 1968) is bekend van zijn ‘I Have A Dream’-toespraak, waarmee hij miljoenen mensen het perspectief schetst van vrijheid en gelijkheid voor iedereen. Maar de baptistendominee heeft meer gedaan en bereikt. Zo was hij de leider van de busboycot (met Rosa Parks) en in 1965 bereikte hij dat het stemrecht gelijk werd voor witte en zwarte burgers.
King riep op tot een waardige strijd om gelijke rechten voor zwarte burgers op te eisen, zonder geweld en zonder haat of bitterheid richting de ‘witte broeders’. “Hun vrijheid is onlosmakelijk verbonden met onze vrijheid. We kunnen het niet alleen.”
De protestacties onder zijn leiding worden geregeld met grof geweld neergeslagen, maar King blijft oproepen tot geweldloos protest. Zijn inspiratiebron is Mahatma Gandhi. “Jezus gaf ons de filosofie, Gandhi gaf ons de methode”, zegt hij herhaaldelijk.
Ondanks het geweld en de intimidaties waarmee de zwarte actievoerders te maken krijgen, houdt hij hen voor: “Fysieke kracht moet je tegemoet treden met de kracht van de ziel.”
Martin Luther King sprak zich in 1967 uit tegen de Vietnamoorlog. Hierdoor verliest hij veel steun, o.a. van president Johnson. In de pers wordt hij neergezet als een verrader.
“En ik wist dat ik nooit meer zou kunnen protesteren tegen het geweld dat de onderdrukten gebruiken in de getto’s, zonder eerst duidelijke taal te hebben gesproken tot de grootste verspreider van geweld ter wereld: mijn eigen regering.”
Nelson Mandela toonde de kracht van compassie met zijn niet-aflatende moed, voor vrede en gelijkwaardigheid
Nelson Rolihlahla Mandela (1918 – 2013) studeerde rechten en verzette zich tegen de Apartheid in Zuid-Afrika, onder andere als leider van het ANC. Nadat het apartheidsregime in antwoord op de vreedzame protesten tegen de pasjeswet een bloedbad aanrichtte in Sharpeville, twijfelde Mandela openlijk of het nog wel zin had om geweldloos te blijven demonstreren.
Zijn uitspraken kwamen Mandela duur te staan. In 1963 werd hij opgepakt wegens ‘sabotage van de staat’ en veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf en op Robbeneiland. 27 jaar lang zat hij daar gevangen!
De omstandigheden op Robbeneiland waren niet best en Mandela protesteerde herhaaldelijk. Als hij echter als enige een verbetering aangeboden kreeg, toont hij solidariteit met zijn medegevangenen door dit te weigeren.
Onder internationale druk startte de regering onderhandelingen met Mandela. Jarenlang boden ze zijn vrijlating aan, onder voorwaarde dat de gewapende demonstraties van het zouden ANC stoppen. Dit weigerde Mandela. Uiteindelijk werd hij in 1990 onvoorwaardelijk vrijgelaten. Hij moedigde zijn aanhang aan om te blijven demonstreren, totdat ze stemrechten zouden krijgen. Uiteindelijk werd ook deze eis ingewilligd. Het apartheidsregime werd ontmanteld en in 1991 werd Mandela de eerste zwarte president van Zuid-Afrika.
Zijn levenslange krachtige, compassievolle strijd voor gelijke rechten werd bovendien bekrachtigd met de Nobelprijs voor de Vrede, die hij in 1993 samen met oud-president van Zuid-Afrika De Klerk ontving.
De betekenis van ons leven ligt in het verschil dat we maken in de levens van anderen.
(Nelson Mandela)
De kracht van compassie is ook beschikbaar voor vrouwen!
Vrouwen mogen niet boos zijn. Als wij ons krachtig uitspreken, worden we al snel weggezet als een kreng of een kenau. Als we onze mond open doen, zijn we niet aantrekkelijk.
So what!? Als we niet boos mogen zijn naar buiten, dan slaat het gemakkelijk naar binnen. Dat is niet goed voor onze mentale en fysieke gezondheid.
Dit zeg ik niet alleen, maar dat is te lezen in het boek van Kristin Neff Phd., onderbouwd door talloze wetenschappelijke onderzoeken.
Het goede nieuws: ook wij kunnen leren om de kracht van compassie in te zetten voor onszelf en voor de wereld om ons heen.
